Bir dönemin Fatih Belediye Binası ile Kadıköy Belediye Binası ikizmiş meğer. Mimarları Yervant Terziyan

Son dönemde Cumhuriyet dönemi mimarisine, o dönemde yapılan binaların, özellikle de apartmanların akibetine dair derin bir ilgim var. @herumutortakarar adlı Instagram hesabım dışında burada da ‘apartman dedektifliğimin’ çıktılarını paylaşacağım ancak bugün bir apartman olmasa da hayli ilginç bir bulgumdan bahsedeceğim. Bir ikiz binadan… Belki üçüzdürler, belki daha fazla kardeş… Hem binalardan biri, Kadıköy’de Beşiktaş vapurundan inmiş binlerce kişiye tanıdık gelebilir.

Yine bir araştırma seansına girmişken yukarıdaki fotoğrafı gördüm; onedio.com mimarının Vedat Tek olduğunu, Fatih Belediye Binası olarak kullanıldığını yazıyordu. 

Tamam, uzman değilim ama Vedat Tek yapıları meşhurdur biraz ve ben bunu hiç görmedim. Sonra oraya bak buraya bak, binanın Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörlüğü olarak kullanıldığını, eski Fatih Belediye Binası, olduğunu ve mimarının Vedat Tek değil Yervant Terziyan (1914) olduğunu gördüm.

Mimarı araştırırken bir baktım aynı bina Kadıköy’de de (1912-14’de yapılmış) var. Nasıl olur? 

Eski fotoğraflara bakıyorum, onlar da ayrı yerleri işaret ediyor, ağaçlardan anlıyorum. Yani gerçekten bu binadan iki tane olmalı.

Sonra ilk ne olarak yapıldığına baktım, ev mi, resmi bir kurum mu? Yanıt: Şehremaneti. Şehremaneti, Osmanlı’da bugünkü belediye zabıtası görevini yapan, şehrin temizlik ve güzelliğiyle ilgilenen yerel yönetim. Yani belli ki aynı tip belediye binası bunlar! Yani ikizler. Belki üçüz. 

Kadıköy’dekini hatırlayın, Beşiktaş vapur iskelesinden inince karşıya geç, sağda, bahçe içinde… Şimdi kütüphane olmuş (ne güzel). Kadıköy Belediyesi binanın geçmişi ile övünüyor. Fatih’teki binayla ilgili metinler bir garip; kiminde mimarın Ermeni oluşunu saklama cümleleri bariz. Belki de ondan binalar pek eşleştirilmemiş. Ama keşfimi pek sevdim:) 

Bu arada Mimar Banu Uçak yazdı, Kadıköy’deki bina mimar Ersel Gürsel tasarımıyla restore edilmiş.

27 Mayıs 2020