Şiirler der ki… “İstanbul’a ateş etmeyiniz”

Kitap, Sanat, Şehir, Tasarım, Tiyatro

Bugünün İstanbul’u, bir şikâyet öznesi. Başımıza gelen pek çok şeyden yarı yarıya da o suçlu sanki… Oysa önemli şairlerimizin İstanbullu şiirleri, “şehre biraz insaflı olun” der gibi…. İş Sanat’ın 14 Ocak’taki ücretsiz şiir dinletisinde başrolde İstanbul var… Bu vesileyle Hürriyet Kitap Sanat’a bir yazı yazdım; yazı vesilesiyle okuduğum onlarca şiirde başka İstanbullar ve başka tutkular yakaladım…

NİLAY ÖRNEK

İstanbul duvarlarında kimi zaman bazı dizeler görürüm, altında da bir etiket: Şiir Sokakta.
Gülümsetir bu beni, sıradan bir gün, birkaç dize ile renklenir.
Sonra bir gün başka bir slogan, daha doğrusu bir soru gördüm yine duvarda: Şiir neden sokakta?
Soru derin… Şiir yazanın, okuyandan çok olduğu bir coğrafyada şiiri tutmak, şiire tutunmak, şiirle yoğrulmak ayrıcalıklı ve güzel.
İş Sanat, 19 yıldır insanları şiirle buluşturmak için İstanbul duvarları kadar aktif, bir o kadar çalışkan ücretsiz şiir dinletileri düzenliyor.
Dinleti serisi, bu ay da, 14 Ocak pazartesi günü yapılacak iki farklı seansla İstanbul’a dair şiirlerle devam ediyor.
Nedim, Tevfik Fikret, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar, Nâzım Hikmet, Cevdet Kudret, Ahmet Muhip Dıranas, Ziya Osman Saba, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Behçet Necatigil, Cahit Irgat, A. Kadir ve Cahit Külebi gibi önemli şairlerin İstanbul şiirleri, eski bir iskeleye gönderme yapan dekorda ve müzik eşliğinde seyirciye sunuluyor.
Atilla Birkiye’nin hazırladığı, Serdar Yalçın’ın müzik yönetmenliğini üstlendiği dinletide şiirleri Tilbe Saran ile Hakan Gerçek seslendiriyor.
İş Sanat’taki İstanbul şiirleri dinletisi 17.00’de ve 20.30’da iki farklı seans ile gerçekleşiyor. Dinleti ücretsiz. Ancak yerlerin numarasız ve salon kapasitesiyle sınırlı olduğunu, 17.00’deki dinletinin öğrencilere öncelikli olduğunu hatırlatmakta yarar var.

SADECE ŞİKAYETİN DEĞİL, AŞKIN DA KENTİ

Peki İstanbul’u şiirlerden okumak nasıl bir şeydir?
Bugünün İstanbul’u, bir şikâyet öznesi gibi. Başımıza gelen pek çok şeyden yarı yarıya da o suçlu sanki… Yanlış ve aşırı kentleşmeden, trafiğinden, kaosundan, kalabalığından söz açıyor, büyüsünü unutuyoruz İstanbul’un.
Oysa “İstanbul’da doğup büyüyen herkes / masmavi düşünür kendini bir mozayık gibi / mavi bir dünyadan gelir en önce / mavilerle yaşlanır / koyu mavi bir toprakla örtülür üstü” Edip Cansever’e göre…
“Şişli’den taa Rami’ye kadar, Her sokağın ayrı bir kanat çırpışı var” Can Yücel’in dizelerinde.

ŞIKIR ŞIKIR, CIVIL CIVIL, SERİN SERİN…

Güzel şairlerimiz ölmüşler, fakat hatıraları çok canlı:
Oktay Rıfat’ın Balıkpazarı ‘şıkır şıkır’… Gözleri kapalı, dinliyor da söylüyor Orhan Veli, ‘serin serin Kapalıçarşı, cıvıl cıvıl Mahmutpaşa’… Melih Cevdet Anday’ın Ada vapuru “Müslümanı, yahudisi, urumu, isporcusu, ihtiyarı, veremi” ile zengin…
Bir dönemin şairlerinin gözünden İstanbul’u okumak ya da dinlemek, farklı hisler uyandırıyor. Aşkın, bir büyünün, umutların, isyanın ya da romantik acıların kentiyle yeniden tanışıyoruz.
Bugünün reklamlarında ‘şehrin merkezi’ olarak adlandırılan semtlerin esamesi okunmuyor şairlerimizin İstanbul’unda… Zaten yoklar… Kuzguncuk, Beyoğlu sokakları, Yedikule, Kandilli, Göksu, Kanlıca, İstinye, Sultanahmet, Beşiktaş başrollerde…
Bir başka seviliyor vapurlar, vapur insanları, kuşlar, su kenarları, rüzgâr…


İSYAN BİLE SEVGİYLE KARIŞIK

Gezinmek de güzel İstanbul’da; Kapalıçarşı’da bir kuyumcu dükkânında, sevdiğinin sol eline bir yüzük takıyor Turgut Uyar, Feriköy’den Sarıyer’e, Yenikapı’dan Eyüp’e uzanıyor Bitmemiş Şiirler’inde…
Attilla İlhan Kallavi Sokak’ta yürüyor, Behçet Necatigil Barbaros Meydanı’nda…
Bedri Rahmi Eyüboğlu isyan ediyor ‘Büyük Şehir’e, Cahit Irgat “Senden bana hayır gelmez” diyor ama İstanbul’a aşkını da saklayamıyor…
Bu değerli şairlerin İstanbullu şiirleri, bize İstanbul’un değerini hatırlatıyor, onun insafa, şefkat ve sevgiye değer olduğunu hissettiriyor.
Cemal Süreya’nın ‘Tabanca’sından bir dörtlükle bitirelim o zaman…
“Eski bir Osmanlı paşası gibi
Feodaliteyi süpüren bıyıklarıyla
İstanbul, İstanbul uzakta
İstanbul’a ateş etmeyiniz”

* Bu yazı 11 Ocak 2019 tarihinde Hürriyet Kitap Sanat dergisinde yayımlanmıştır.

Bir yanıt yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.