Suriye’den tarihi eser almak ister misiniz? Çok kolay!

Gazete yazıları, Gazetecilik, Sanat, Şehir, Türkiye halleri

IŞİD’den kelepir tarihi eserler! Apamea Antik Kenti’ndeki mozaikler, Palmira’dan büstler, hayvan heykelleri, takılar, eşyalar… Suriyeliler getiriyor Türkler satıyor. Nerede ve nasıl mı? ‘Burnumuzun dibinde’ ama biz yabancılardan okuyalım…

 

palmira-003

IŞİD’in Suriye’nin tarihi kentlerinden Palmira’daki bazı antik büstleri parçalayışını içimiz acıyarak izlemiştik.

Hatta bunun üzerine ben, İkinci Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından çalınan sanat eserlerinin bulunması için kurulan ve filmi de yapılan ‘The Monuments Men’ http://wp.me/p79ANb-3B gibi bir ekibin bu bölge için oluşturulması hayalimi de yazmıştım.

Öğreniyoruz ki o büstlerin hepsi parçalanmamış; bir kısmı satılmış. Suriye’deki tarihi eserler artık IŞİD için önemli bir gelir kaynağı. Yağmalanan eserler Türkiye ve Lübnan üzerinden Avrupa’ya; özellikle İsviçre, Almanya, İngiltere ile Dubai ve Katar gibi Körfez ülkelerine gidiyor. İlber Ortaylı “ABD’nin yeni, görgüsüz zenginleri suçlu” diyor.

‘IŞİD yok edeceğine…’

Mike Giglio, İstanbul merkezli çalışan bir Ortadoğu muhabiri. Giglio, ‘BuzzFeed’de yayınlanmak üzere Munzer al-Awad ile yaptıkları haber için Suriye’den başlayarak Hatay ve Antep’e uzanan bir tarihi eser pazarlığının peşine düşüyor.

Daha önce de yine bir tarihi eser kaçakçılığı haberi için BBC’ye bilgi veren genç Muhammed, bu defa da onların yanında. Ve bu ilk olmadığından, hissim o ki, daha rahat anlatıyor.

Tabii bir de artık eser kaçırma meselesini duygusal bir zemine de oturtabiliyorlar!

“IŞİD yok edeceğine, ülkeden çıksın” bahanesi de var. “Seni öldürürüz; bizim için satacaksın” denilmesi de…

Değerli sikkeler
Değerli sikkeler

HATAY VE ANTEP’TEN SATIŞ

Apamea Antik Kenti’ndeki mozaiklerden bahsediyor Muhammed, “Şu anda çoğu, Avrupa’daki villaların duvarlarını süslüyor olabilir” diyerek.

Sonra aracı Türklerle konuşuyorlar. Antakya’da eski bir avukat ile ortağı, eski bir araba satıcısı.

Antep’te karşılaştıkları Türk kaçakçı ise Amerikalı seviyor. Kullandığı birkaç İngilizce ifade var, biri “Obama üzerine yemin ederim ki!”, “Garanti”, “Sahte olamaz bunlar; İslam’da günah.”

Türkiye üzerinden kaçırılan eserlerin çoğu küçük parçalar.

WhatsApp’ten yazışılıyor, fotoğraflar gönderiliyor, alıcı ya da onun güvendiği biri eseri inceleyip satın alıyor.

TÜRKLER ULAŞTIRMA İŞİNDE!

Suriyeliler ülkeden çıkarma, Türkler ise yabancılara ulaştırma işinde. Hayvan heykelleri, insan figürleri, bardaklar, vazolar, paralar… Bunlar sadece son birkaç ay içinde gün yüzüne çıkarılmış olanlar. Hatta Suriyeli gençlerin ellerinden fırça ve kazmalarla kazı yaparken videoları bile var; durum sıradan görünüyor. Ve tabii IŞİD’in müzelerden aldıkları da var!

1 MİLYON DOLARLIK ESER

Eserleri ülkeden çıkarmak için kazı yapmak isteyen herkesin IŞİD müfettişlerinden izin alması gerek. IŞİD bulguları denetliyor, putperestlik olarak gördükleri insan figürlerini yok ediyor. En çok kaçırılanlar ise denetimde gözden kaçanlar. IŞİD bunun için de yüzde 20 ‘vergi’ kesiyor. 500 bine, bir milyon dolara satılan eserler var.

‘Burnumuzun dibinde’ yaşananlarla ilgili BuzzFeed dosyası geniş, ayrıntı çok fazla.

palmira satış

Merak ettiğim konu ise niye bunu Türk gazetecilerin kaleminden okuyamadığımız, pek çok yabancı basın mensubunun ulaştığı kaçakçılara bizim güvenlik güçlerimizin niye ulaşamadığı!

 

*** Bu yazı 4 Ağustos 2015 tarihinde Nilay Örnek’in Sözcü Gazetesi’ndeki köşesinde yayımlanmıştır.