İnsanların farkında olması için elimden geleni yapıyorum; hali hazırda durumu bilenlerden özür dileyerek anlatayım:

Bir süredir apartman, bina dedektifliği yapıyorum.

Her gün önünden geçtiğimiz, kimi içindeki yaşanmışlıklar, kimi de mimari yapısı nedeniyle, kısacası tarihi ve biçimiyle kıymetli apartmanları, kimi zaman da binaları, onların hikâyelerini “araştırıyorum”. 

NEREDEN OKUYABİLİRSİNİZ?

İkinci kitabımda da biraz apartman, şehir yaşamı, Jane Jacobs olduğu için kitabımın var olan Instagram hesabını bu amaçla kullanmaya karar verdim. Bulgularımı da ağırlıklı olarak @herumutortak arar adlı Instagram hesabından yayınlıyorum. 

Aslında kimi apartmanın öyküsü uzun, fotoğrafı çok olduğu için bu bloga da taşıyordum ama araştırma yeterince vaktimi alıyor. Henüz hepsini taşıyamadım. Zamanla buraya da tek tek taşımak istiyorum.

DESTEKLER HARİKA OLUYOR…

Otomobil kullanmayan, korona sürecinde toplu ulaşım aracına da binmeyen benim gibi biri için zorlu bir süreç. Ancak, uzun yıllardır süre gelen “apartman isimleri, güzel binalar” ilgim nedeniyle baktım ki cep telefonumda 4 bine yakın fotoğraf var, onlarla idare ediyorum. Pek çok Cumhuriyet dönemi yapısı, şehirleşmenin başladığı semtler yakınımda olduğu için de yürüyebildiğime yürüyorum. 

Kimi zaman fotoğraf, bilgi ve yazılarıyla destek olanlar da oluyor ki harika oluyor. 

Mesela Şebnem İşigüzel konuk yazarım oldu, Cihangir’den üç apartman anlattı. Hem dili harikaydı, hem tepkiler.

Onun dairesinde ondan sonra oturanlar, binayı bilenler yazdı mesela…

Harry Lenas gibi bir beyfendiyi andık ya da…

Kimi apartmandan bir mimari metin çıkıyor, kiminden insanın yüreğini dağlayan bir göç hikâyesi, kimindense neşeli bir komşuluk öyküsü…

Henüz çok değiller ama inatla iz sürüp çıkardığım bazı işlerle gurur duyuyorum:) Bakınız

NE YAPMAK İSTİYORUM? ZAMANIM ELVERDİKÇE…

1- Bugün var olan ya da olmayan bazı önemli binaların kaydını tutmak istiyorum. (Yunus Nadi için Vedat Tek bir apartman yapmış da bugün o yok misal)

Her şey bir şeyin yerine yapıldı. Amacım “Ay eskiler ne güzeldi” demek, ağlanmak değil. Kayıt tutmak. Ne vardı, ne oldu bilelim. Olmaz mı?

2- Geçmişi, anıları, o binalarla insanların ilişkilerini görerek bilerek bugünü doğru anlamak. Hafıza!

3- Bugüne kalan değerli yapıların içlerini görmek, anı, hikâye, fotoğraf paylaşımı yapmak. Bu nedenle de sık sık çağrı yapıyorum.

“Eğer böyle bir evde oturuyor ya da oturanı tanıyorsanız paylaşın, anlatın” diyorum. (“Beni kahveye çağırın” da diyorum). Oda sayısı, bugünkü durum, orada bir dönem yaşayan insanların bilgisi… Hepsi işe yarar… 

Misal bir sanat danışmanı olan Melis Terzioğlu, “bizim için” bir Sedad Hakkı Eldem yapısı olan evinden fotoğraflar paylaştı. Sonrasında “Bunu okullarda okutuyoruz ama biz bile binanın bugünkü durumunu bilmiyoruz, teşekkürler” yazan eğitimci mesajları bile aldım.

4- Yaşadığımız yeri bilmek…

Çok insan bana apartmanının fotoğrafını, ismini, yerini göndererek araştırmamı istiyor.

E zor tabii. İçinde oturanlar bilemiyorsa benim ulaşmam daha güç. Ama imkânsız da değil… Çabalıyorum. 

NE YAPABİLİRSİNİZ?

İmece usülü çalışabiliriz:)

1- Bu mesajı ilgilenecek insanlarla paylaşabilirsiniz? Ya da sözlü olarak anlatabilir, yayabilirsiniz…

2- Hatıratlardan çok bilgi çıkıyor.

Misal Nejat Eczacıbaşı kitabında, ilk ilaç yaptığı apartman dairesini ismiyle cismiyle anlatıyor ya da Şakirpaşa Ailesi sağolsun Nişantaşı-Gümüşsuyu-Harbiye onlar hakkında yazılanlar olmasa eksik kalacakmış gibi…

Bir şey okurken gözünüze takılanı paylaşabilirsiniz.

Onlardan güzel ipucu oluyor ya da puzzle gibi birleştirmeler yapılıyor.

3- Tarihi, mimari açıdan önemli bir yapıda oturuyorsanız ya da oturduysanız hikâyesini siz anlatabilirsiniz? (bknz. konuk yazarlar:)

4- Öyle bir evi / apartmanı biliyorsanız, oturmasanız bile yazabilirsiniz…

5- Anne, baba, üst kuşaklar… Ne bilgiler var… Aman aman. Tarihi asansör fotoğraflarından, eski tip ev içi ilginç mobilyalara her şey ilgi çekici olabilir. Bana yazmasanız anlatmasanız da kendiniz kaydını tutun. Bunlar önemli.

6- Hukuk bürosu çalışanlara! Binalarınızı öğrenin. Benim gördüğüm güzel binaların çoğunda havalı bir hukuk bürosu var!:)

7- Eski fotoğraf karıştıranlar… Apartman gördünüz mü biraz daha dikkatli bakın:)

8- Mimarlık okuyanlar, kitapları okuyanlar, hatta mimarlar… Sizdeki bilgi, belge gani ganidir… Bizde ilgi çok, bilgiyi arıyoruz.

9- Ya da benim aklıma gelmeyen katkılar olabilir… Bu arada içinde, girişinde resimli apartmanları da “biriktiriyorum”.

10- İstanbul’da olmak zorunda da değil…

NE YAPILMASA DAHA İYİ?

1- “Bana şu sokağa da baksanız güzel olur” diye mesaj atmanız çok işime yarayan bir şey olmuyor. Bir bilgiyle, bir ipucuyla gelinince etkileyici oluyor:)

2- Bir binayı anlatıyorum uzun uzun tüm bildiklerimle. 

Altına “Mimarını da bilsek iyi olurdu yalnız” gibi yorumlar yazmazsanız sevinirim. Sizce bilsem yazmaz mıyım? 

“Siz bulursanız metne eklemekten zevk duyarım” yazmak geliyor içimden, söyleyeyim…

3- “Mısır Apartmanı’na da bir bakın”, “Doğan Apartmanı’nı biliyor musunuz?” safhasını geçtim. Bir apartman meraklısına onları ilkokulda öğretiyorlar gibi düşünün… Klasiklerden değil ilginçlerden, az bilinenlerden yola çıkalım… Ama klasiklerden de içinden hikayeler olur, orada yaşamışsınızdır siz yazın süper olur…

4- Yapmaya çalıştığım “güzel bina fotoğrafı paylaşmak değil”. Çooook şahane binalar var ama iki bilgi olsun diye bekliyorum. Ancak sanırım Talimhane’den bir kısım fotoğraf paylaşacağım. Çünkü yıkılmak üzere boşaltılmışlar. 

Teşekkürler

nilay

(Buraya yoruma da yazabilirsiniz, @nornek hesabında e-mailim var, @herumutortakarar mesajlarına bakıyorum mümkün olduğunca. Ama bir fotoğrafın altına yorum yazarsanız herkes o bilgiyi okuyor.)